29 maart 1878
Brief van Multatuli aan Mimi. Dubbel velletje postpapier, waarvan blz. 1-3 en 4 (⅔) beschreven. (M.M.)
Bergen op Zoom Vrydag ochtend lieve beste Mieske, De voordracht van gistravend was weer best. Je hebt geen begrip van de stilte, en tot ruim ½ 11 toe. Nog nooit heeft er 't minst blyk van verveling zich geopenbaard. Eén officier verliet tegen 10 uur de zaal, hy had ‘dienst’ en na 10 minuten kwam hy terug. Men kwam me dit na afloop zeggen, dat ik niet denken zou dat er iemand was heengegaan uit vryen wil. 't Publiek was weer allerliefst. En ik blyf vandaag hier omdat ik hier 'n goed zitje heb, en de knecht nu al 'n beetje gedresseerd is. 't Regent brieven, telegrammen en bezoeken. Maar ik heb op 'n briefje geschreven:
‘Bezoeken worden afgewacht van 2-4 en van 7-9.’ Dat wordt ieder vertoont, die zich aanmeldt. Dan heb ik den overige tyd rust. En daarom kan ik je nu schryven. -
Ik had Admiraal gister geschreven dat ik om hem (daar-i niet in 'n zaal met veel menschen kan komen) 'n voordracht te Schoonhoven en familie wou houden met (unentgeltlich) [1.] unentgeltlich: gratis (du.), in duitse schrijfletters. 12, 10 of al was 't voor 3 personen. Maar hy telegrafeert: ‘neen, publiek. Is 5 April goed?’ Ik antwoord: ‘ja. en dan voor U huiselyk overdoen’
Ook telegrafeer ik hem: ‘annonceer onderwerp [2.] annonceer: oorspr. stond er geef onderwerp op.: horror vacui op geestelyk en zedelyk gebied, met verwyzing naar Haarlemmer Ct 26 dezer. Zal de daar gemaakte aanmerkingen behandelen.’
Nu dàt 's makkelyk. Wat staat er in dien Haarlemmer, vraagje. Ik zal 'm je laten zenden. 't Is nogal wèl (van den styven haarlemmer, moet je denken) Hy noemt m'n voordracht: 'n ‘schitterende improvisatie’ en, ik: ‘dwing tot denken.’ Maar ik heb de oude filosofie wel wat ‘oppervlakkig en sofistisch’ afgedaan. Precies. Anders had ik geen tyd gehad al 't andere te zeggen. En, hy had graag iets meer van ‘myn wysbegeerte willen weten’. Ook precies wat ik wou. Dan moet-i maar koopen wat ik in de Ideen daarover zeggen zal, met puntjes op de i. Ik ben er in gedachte kompleet meê gereed, kompleet. Een volledig stelsel, waar geen speld tusschen te krygen is. 't Is me helder als glas geworden, juist al doceerende. Ut discas, doce! - [3.] ut discas doce: onderwijs opdat je 't zelf begrijpt (lat.)
Van Korteweg 'n briefje of ik na de voordracht by hem op de kamer kom. Iterson & Digna zullen er ook zyn. Dus getelegrafeerd: ja. -
De Dir. telegr. hier schryft me dat er aan de post te Zierikzee 'n brief voor me ligt, en vraagt of-i dien hier zal laten komen. Zeker is die van jou. Dus die kryg ik over 'n paar uur. te Zierikzee heeft men hem niet by Houwer bezorgd omdat men wist dat ik vertrokken was. Anders hadden de Houwers hem hierheen gezonden. Vriendelyk van de post dáár om 't hier aan den Tel. Direkteur te vragen. Zóó is overal de stemming. M'n reis is 'n ware triumftocht. Dit moet je toch erg pleizier doen, Mieske.. -
Ik ben zeer zeer wel. Juist byzonder wel. De voordracht gisteravend heeft me minder vermoeid dan 'n gewoon gesprek. Ja inderdaad minder. Want niemand valt me in de rede. Ik was dan ook erg kalm, en sprak niet eens snel. Alles zeer op m'n gemak. -
Morgen (Breda, op Digna's verzoek) over ‘waarheid in poezie & over 't vinden van poezie in waarheid.’ Het is 'n zeer goed onderwerp, en ik sprak er liever 4 uur over, dan 2½. -
Koffi gedronken, beschuit, eieren, rookvleesch. Dus je ziet dat ik me niets laat ontbreken. Doe ook zoo. Koop of bestel toch alles wat je hart begeert. Het is me zoo'n prettig idee dat jy 't wat ruim hebt. Maar 't moet nòg beter worden. O veel beter! -
Als je Marie kunt helpen, doe 't dan (uit hhouden, hoor je!) Juist nu ik er niet ben. Ze moet zien dat je evenmin gierig bent als ik. Houd dus de eer van onze firma op. Maar zeg, duld van haar geen losse praat in 't byzyn van Koenraad. Als ze dat doet of probeert, zet haar dan flink op 'r plaats. En als ze daarmee niet tevreden is, kan je 'r gerust de deur wyzen. Vermyd ook (byna geheel en al) je met haar te vertoonen. Het schikt ons niet dat jy gezien wordt met de mère d'occasion [4.] mère d'occasion: ‘gelegenheidsmoeder’ - moeder van een natuurlijk kind (fr.) van Schenkel. -
by 4 uur. Bezoeken gehad. Ik ga nu even uit. Dan eten & theedrinken, en misschien weer bezoek.
dag mies. -
Ik heb nog altyd den brief niet die te Zierikzee lag. Toch kryg ik 'm zeker vandaag. Daarin moet het bericht staan dat je 't geld ontvangen hebt.